FITCH, John (1743-1798) ABD’li mucit. Buharlı gemi yapımının öncülerindendir.
21 Ocak 1743’te Connecticut Eyaleti’nin Windsor kentinde doğdu, 2 Temmuz 1798’de Kentucky Eyaleti’nin Bardstown kentinde öldü. Küçük yaşta okuldan ayrılarak çalışmaya başladı ve çiftçilik, saatçilik, kuyumculuk, tüfek onarımcılığı gibi uğraşılarla geçimini sağladı. Amerikan Bağımsızlık Savaşı sonrasında, toprak spekülasyonu yapan bir şirket adına kıtanın batısında keşif gezilerine çıkan ve 1782’de Ingilizler tarafından yakalanarak bir süre cezaevinde tutulan Fitch, 1785’ten sonra tüm çabasını buharlı gemi yapımı üstünde yoğunlaştırdı.
Gerekli parasal desteği sağlayan ve beş eyaletin sularında buharlı gemilerle taşımacılık tekelini elde etmeyi başaran Fitch, 1787 Ağustos’unda ilk buharlı gemisinin yapımını tamamladı. Bir buhar makinesine bağlı kürekler yardımıyla yol alan bu gemiyi, yapımı 1788’de tamamlanan ve 30 yolcu taşıyabilen bir çarklı gemi, bunu da 1790’da Delaware Irmağı’nda sefere konulan ikinci bir çarklı gemi izledi.
Gerçekte, Fitch’ten önce Jouffroy d’Abbans (1751-1832) adında bir Fransız da buharlı gemi yapımına girişmiş ve başarısız birkaç denemeden sonra, 1783’te, iki silindirli, çift etkili bir Watt makinesinin döndürdüğü iki çark yardımıyla yol alan 160 tonluk bir gemiyi Saöne Irmağı’nda yüzdürmeyi başarmıştı. Ancak, kömür tüketiminin fazlalığı nedeniyle iktisadi olmayan, bilim çevrelerinde küçümsenen ve halk tarafından benimsenmeyen gemi 16 ay sonra seferden kaldırıldı. Aynı nedenlerle başarısızlığa uğrayan ve parasal desteğini yitiren Fitch, kendisine yeni kaynaklar aramak amacıyla gittiği Fransa’da da umduğunu bulamayınca 1796’da ülkesine döndü. İki yıl sonra da büyük bir olasılıkla yaşamına kendi eliyle son verdi. Onun ölümünden sonra, ABD’de ve Avrupa ülkelerinde buharlı gemi taşımacılığını yaygınlaştıran Fulton oldu.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi