EMMET, Robert (1778-1803) İrlandalı halk kahramanı. İngiliz yönetimine karşı başarısız bir darbe girişiminden sonra idam edilmiştir.
Dublin’de doğdu, 20 Eylül 1803’te aynı kentte öldü. Tanınmış Protestan bir aileden gelen Emmet’in babası, genel valinin özel doktoruydu. 1793’te Dublin’deki Trinity College’a girdi. 1796’da, İngiltere’den bağımsız bir İrlanda ve Protestan ve Katolik toplumları temsil eden genel oyla seçilmiş yeni bir meclis oluşturmayı amaçlayan Birleşik İrlandalılar Derneği’ ne (Society of United Irishmen) katıldı. 1798’de yasa dışı eylemlere katıldığı gerekçesiyle okuldan atıldı.
Yaşı çok küçük olduğu için, Birleşik İrlandalılar Derneği’nin önderliğini yaptığı 1798 İrlanda Ayaklanmasına katılmasına izin verilmedi. İrlanda ve İngiliz meclisleri, 1800’de, Birleşme Yasası’nı (Act of Union) kabul edince Birleşik İrlandalılar Derneği, İrlanda ulusunun yasal varlığının ortadan kalktığı düşüncesiyle silahlı mücadelenin gerekliliğini savunmaya başladı. Emmet, 1800’de Avrupa’ya giderek sürgündeki İrlandalı önderlerle ve eylemi desteklemeleri konusunda Napoleon ve Fransa Dışişleri Bakanı Talleyrand’la görüştü. Ekim 1802’de İrlanda’ya dönerek silah ve cephane toplamaya başladı. Cephane depolarından birinin havaya uçurulması üzerine acele ederek 23 Temmuz 1803’te bir ayaklanma için çağrıda bulundu.Çeşitli aksaklıklarve anlaşmazlıklar nedeniyle küçük bir birlik oluşturabildi; hareket başarısızlıkla sonuçlanınca kaçtıysa da yakalandı. Vatana ihanet iddiasıyla yargılanarak suçlu bulundu, 20 Eylül’de asılarak idam edildi.
Ayaklanmayı yönetmede başarısız olmasına karşın, mahkemede sonuna dek İrlanda’nın ulusal bağımsızlığını savunması, İrlanda’nın özgürlüğü için ölmeye hazır olduğunu belirten duygusal bir konuşma yapması onun İrlandalılar gözünde saygınlık kazanmasını sağladı. İrlandalı şair Thomas Moore’un Emmet’i konu alan şiirleri vardır.
• KAYNAKLAR: R. Jacobs, The Rise of the United Irishmen, 1937; H. Landreth, The Pursuit of Robert Emmet, 1948; L. O’Broin, The Unfortunate Robert Emmet, 1958.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi