FİNSTERWALDER, Ulrich (1897-1988) Alman yapı mühendisi. Kabuk konstrüksiyon ve öngerilimli beton yapım yöntemlerinin gelişmesine katkıda bulunmuştur.
25 Aralık 1897’de Münih’te doğdu. Babası geometri ve fotogrametri alanlarında buluşları olan bir matematikçiydi. Finsterwalder de I.Dünya Savaşı sırasında 1918’de Fransızlar’a tutsak düşünce 1920’ye değin kaldığı tutsak kampında matematiğe yöneldi. 1920’de Münih Teknik Üniversitesi’nde öğrenime başladı. 1923’te öğrenimini tamamlayarak ünlü yapı firması Dyckerhoff und Widmann’a girdi ve emekli olana değin burada çalıştı.
İlk olarak optik mühendisi Bauersfeld’in tasarladığı Zeiss Planateryumu’nun kabuk yapımını kuramsal yönden denetlemek üzere Jena’ya gönderildi. Orada iki yıl kaldıktan sonra, şirketin Wiesbaden-Biebrich’teki tasarım bürosuna gelerek F. Dischinger’ in yanında çalışmaya başladı. Yarım Daire kesitli beşik tonoz kabuklar üzerinde araştırmalar yaptıktan sonra 1926-1928 arasında Dischinger’le birlikte Frankfurt’ta bir pazar yerinde ilk çapraz donatılı silindirik kabuk örtüyü gerçekleştirdi. 1927’de Frankfurt Elektrik Fabrikası’nın üzerinde küre parçası kabuğu ilk kez kullandı. 1930’da Eisenbeton als Gestalter (“Biçim Verici Öğe Olarak Donatılı Beton”) adlı çalışmasıyla Prusya Yapı Bilimleri Akade-misi’nin açtığı yarışmada Dischinger’in ardından ikinci oldu. Aynı yıl Basel’de yapılacak bir köprü için açılan yarışmada ilk kez öngerilimli betonu önerdi. Tasarımının kabul edilmemesine karşın bu konuda araştırmalarını sürdürdü.
1930’larm sonlarında beşik tonoz kabukla örtülü, büyük boyutlu hangarlar yaptı. Bunlardan ilki çökünce, betonun kırılması ile kabuktaki artı momentler arasındaki ilişkiden yola çıkarak, malzemenin direncini,artıracak yöntemler buldu. II.Dünya Savaşı sırasında çelik bulmak güçleşince kolonlarda daha az çelik kullanan sarmal donatıyı geliştirdi. Yine aynı amaçla, saç yerine donatılı beton kullanarak gemiler yaptı. Bu arada ilk öngerilimli köprüsünü gerçekleştirdi. Savaştan sonra bu yöntemle köprü yapımı yaygınlaştı. 1945 dolaylarında iskelesiz köprü yapımına olanak sağlayan yeni bir yapım tekniği geliştirdi. Kendini taşır hale gelen her öğenin bir sonraki öğelerin dökümünde taşıyıcı iskele görevi yaptığı bu yöntemle 1950’de Lahn Köprüsü’nü yaptı. 1950’de Darm-stadt Üniversitesi 1968’de de Münih Teknik Üniversitesi kendisine onursal doktorluk unvanı verdi. 1950’lerin ortasında Münihli bir kent tasarımcısıyla birlikte, mantar taşıyıcılı geçitler önerdi. Buna önceleri karşı çıkıldıysa da, daha sonra üst geçitlerde ve ayaklar üstünde yükseltilmesi yollarda uygulandı. 1958’de İstanbul Boğaz Köprüsü için hazırladığı tasarımda “germe band” adını verdiği yeni bir asma köprü ortaya attı. Bu yöntem asma köprünün taşıyıcı kabloları ile onlara asılan köprü plağını birleştiriyordu. Önerisi o zaman uygulanmadı, ama daha sonra, başta İsviçre ve Japonya olmak üzere birçok ülkede bu tür köprüler yapıldı.
Finsterwalder öngerilimli beton yapım yöntemleri üzerinde birçok araştırmalar yapmış, yaratıcı gücüyle kabuk konstrüksiyonlara ve köprülere biçim zenginliği kazandırmış, böylece 20.yy’ın en önemli mühendislerinden biri olmuştur.
• YAPITLAR (başlıca): Frankfurt Büyük Pazarı kabuk örtüsü (F.Dischinger ile), 1926-1928; Elektrik Fabrikası, kabuk örtüsü, 1927, Frankfurt; Basel Büyük Pazarı kabuk örtüsü (F.Dishinger ile), 1929, İsviçre; Bir otoyol köprüsü, 1938, Wiedenburck, Almanya; Köln Büyük Pazarı kabuk örtüsü, 1937-1939; Lahn Köprüsü, 1950, Almanya; Mang-fall Otoyol Köprüsü, 1959; Hamburg Büyük Pazarı kabuk örtüsü, 1958; Rhein üzerinde bir otoyol köprüsü, 1962-1964;Çok amaçlı salon (R. Rainer ile),1962-1965, Ludwigs-hafen;Elz Vadisi üzerinde otoyol köprüsü Eifel, Almanya.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi