EINTHOVEN, Willem (1860-1927) Hollandalı hekim, fizyoloji uzmanı. Kalp hastalıklarının tanısında yeni bir dönemi başlatan elektrokardiyografin bulucusudur.
21 Mayıs 1860’ta, o zamanlar Hollanda’nın sömürgesi olan Endonezya’nın Cava Adası’ndaki Se-marang kentinde doğdu, 28 (ya da 29) Eylül 1927’de Leiden’de öldü. 1885’te Utrecht Üniversitesi’nden tıp doktoru derecesini aldı, ertesi yıl da fizyoloji profesörü olarak Leiden Üniversitesi’nde çalışmaya başladı. Bu görevi ölünceye değin sürdüren Einthoven, daha öğrenim yıllarından beri fiziğe duyduğu ilgiyi hiç yitirmeyerek, kalbin elektrik etkinliğinin ölçülmesinde fizik bilgisinden yararlanmış ve bugün kalp hastalıklarının tanısında en önemli klinik araçlarından biri olan elektrokardiyografi geliştirerek 1924’te Nobel Fizyoloji ve Tıp Ödülü’nü almıştır.
Hayvan ve insan vücudunun elektrik potansiyelini (gerilimini) deneysel olarak 18. yy sonlarında ilk kez Galvani gözlemlemiş, bu gerilimin kalp vuruşlarıyla birlikte değiştiğini ise 19. yy’m bitiminde A. D. V7aller (1856-1922) belirlemişti. Bu bulgular araştırmacıları doğal olarak kalp kasının kasılması sırasında doğan biyoelektrik akımın gerilim değişikliklerini ölçerek, kalbin çalışmasındaki aksaklıkları saptayabilecekleri düşüncesine götürdü. Ancak, ilke olarak basit ve anlamlı olan bu yöntemin uygulamadaki temel güçlüğü, bu gerilimin çok küçük nicel değerler arasında değişmesi ve çok duyarlı ölçüm aletleri gerektirmesiydi. 1903’te Einthoven, magnetik bir alana gerilmiş ince bir iletken telin, üzerinden akım geçtiğinde magnetik kuvvet çizgilerinin doğrultusuna dik bir açıyla sapması ilkesine dayanan telli bir galvanometre yaptı. Bu aygıt, kalp vuruşlarına eşlik eden ve sinir akızlarıyla tüm vücut yüzeyine taşınan elektrik akımının gerilim değişikliklerini ölçebilecek kadar duyarlıydı.
Elektrokardiyografi (EKG ya da ECG) aygıtının temeli bu galvanometreye dayanır. Sağ kol, sol kol ve sol bacağa (Einthoven üçgeni) bağlanan elektrotlar, vücut yüzeyine ulaşan gerilim değişikliklerini alarak, iletken teller aracılığıyla önce bir yükseltece, sonra galvanometreye aktarır ve galvanometre ibresinin sapmaları, belli hızla dönen bir kâğıt bobini üzerine kaydedilir. Elektrokardiyogram denilen bu kayıtta, kulakçıkların kasılmasını veren bir P dalgası ile karıncıkların elektrik etkinliğini gösteren karma bir QRST dalgası gözlemlenir.
Einthoven, günümüzde özellikle miyokard enfarktüsü, koroner yetmezliği gibi kalp kasının yeterince kanla beslenememesinden ileri gelen hastalıkların tanısında kardiyoloji kliniklerinin temel araçlarından biri olan, ayrıca beynin elektrik etkinliğini kaydetme olanağı veren elektroansefalografinin (EEG) doğuşunu hazırlayan elektrokardiyografi tekniğinin gelişmesinde büyük payı olan araştırmacılardan biridir.
Türk ve Dünya Ünlüleri Ansiklopedisi