Bozkurtların Ölümü, Nihal Atsız’ın Maltepe‘de 1946’da tamamladığı Göktürk Kağanlığı tarihinden bir bölümü ve Kür Şad Destanı’nı anlattığı romanıdır.
Roman, üniversiteli bir grup gencin bir arada sohbet ederken içlerinden edebiyatçı olanın hikâyeyi anlatmasıyla başlar. Eser, Bozkurtlar Diriliyor romanının ilk bölümü niteliğindedir.
Konusu
Yapılan savaşlar ve birleşen boylar ile Göktürkler oldukça zenginleşirler. Fakat Çin Tang Hanedanlığı boş durmaz. Çuluk Kağan‘ın Çinli hatunu İ-Çin Hatun kağanı ağular. Yerine geçen yeni kağan Kara Kağan da aynı hatunu alınca içten kırılmalar başlar.
Çuluk Kağan’ın küçük oğlu Kür Şad ve yandaşları baştan beri bu Çinli hatuna karşı kin beslerler. Fakat kağana karşı bir saygısızlık etmek, törelere aykırıdır. Çinli hatunun kardeşi de Türk ilinde çaşıtlık (casusluk) yapar ve Türklerin ahlakını bozar.
Zamanla güçsüzleşen Göktürkler Çin’e yapılan son seferde yenilir ve esir düşerler. Uzun yıllar süren esarette Çin’in baskılarına rağmen kimliklerini yitirmeyen Kür Şad ve 40 yandaşı Çin’de ihtilal çıkarırlar. Çin sarayını basarak bağımsızlık arzularını haykırırlar.
İhtilal (Siganfu baskını) sırasında kaçan Kür Şad’ın konçuyu ve oğlu ileride kurulacak ikinci Göktürklerin tohumları olacaklardır. Kür Şad ve 40 çeri, kanlarının son damlasına kadar savaşırlar ve adlarını tarihe yazdırırlar. Ruhları Tanrı Dağı’na varır ve orada diğer Türk kahramanları beklerler.
Romanın Hikâyesi
Birinci Bölüm
1: 621 Yılında Bir Yaz Gecesi / 2: Bağatur Şad / 3: Kara Kağan / 4: Ötüken’in Keskin Nişancısı / 5: Tüng Yabgu Kağan’ın Elçileri / 6: Onbaşı Sançar / 7: Kineş / 8: Yargu / 9: Çalık / 10: Çalık İş Ardında / 11: Onbaşı Pars / 12: Çaşıt / 13: Budun Kızgın / 14: Akın / 15: Şen-King’in Öfkesi
İkinci Bölüm
1: Kıraç Ata / 2: Yüzbaşı Bögü Alp / 3: Dönüş / 4: Bögü Alp’ın Yeni Yumuşu / 5: Yumru / 6: Elçiler / 7: Yolda / 8: Batı Kağanı / 9: Tüng Yabgu’nun Çerileriyle Karışlaşma / 10: Yamtar’ın Tartışması / 11: Ötüken Yolunda / 12: Almıla / 13: İ-çing Katun / 14: Bozkır Yasası / 15: Tulu Han / 16: Çüzülen Bilmece / 17: Şuphe / 18: Onbaşı Sülemiş / 19: Onbaşı Üçoğul / 20: Karakulan / 21: Kıtlık / 22: İsyan / 23: Yüzbaşı Yağmur / 24: Tanrı Türkler’e Kızıyor / 25: Bozgun / 26: Aldatmaca / 27: Tuzağın İçinde / 28: Son Gülüş
Üçüncü Bölüm
1: Bir Yıl Sonra / 2: Can Acısı ve Gönül Acısı / 3: Filozof Şen-ma / 4: Yamtar Filozof Oluyor / 5: Kuruntu / 6: Yamtar Uyanıyor / 7: Kıraç Ata’nın Söyledikleri Gerçekleşiyor / 8: Çin Türkler’in Ahlakını Bozuyor / 9: Beş Yıl Sonra / 10: Yakarış / 11: İhtilal / 12: Son
Karakterler ve esin kaynakları
| Ad | Tanım | Esin kaynağı | Not |
|---|---|---|---|
| Kür Şad | (Şu Tigin), Çuluk Kağan’ın küçük oğlu | Kür Şad | |
| Işbara Alp göktürk yüzbaşısı | (Tümenbaşı olduğunda adı İşbara Han oluyor) | ||
| Bögü Alp | |||
| Tunga Tigin | |||
| Bağa Tarkan | |||
| Sançar | göktürk onbaşısı | ||
| Karabudak | |||
| Üçoğul | göktürk onbaşısı | ||
| Yamtar | göktürk onbaşısı | ||
| Pars | göktürk onbaşısı | ||
| Sülemiş | göktürk onbaşısı | ||
| Arık Buka | Akında uçmağa varan Onbaşı | ||
| Pars | |||
| Çalık | Işbara Alp’in at uşağı | ||
| Almıla | Işbara Alp’in kızı | ||
| Kıraç Ata | ünlü bir kam(din adamı) | ||
| Yumru | |||
| İ-çing Katun | I-ch’eng (Doğu Göktürk Kağanlığı katunu, taht: 599 – 630) | ||
| Şen-king | İ-çing Katun’un kardeşi | ||
| Van-zin-şan | şen-king’in yandaşı | ||
| Fu-lin | Ötüken’de yaşayan Çin’li bir kadın | ||
| Çuluk Kağan | Gök Türk kağanı | Çula Kağan (Doğu Göktürkı Kağanlığı kağanı, taht: 619-620) | |
| Kara Kağan | (Bağtur Şad), Gök Türk kağanı | To-pi, İllig Kağan (Doğu Göktürk Kağanlığı kağanı, taht: 620-630) | |
| Tüng Yabgu Kağan | Batı kağan | Tong Yabgu Kağan (Batı Göktürk Kağanlığı kağanı, taht: 619-628) | |
| Tulu Han | (Yaşar Tigin), Çuluk Kağan’ın büyük oğlu | Shih-po-pi, “Tölis Kağan” | |
| Urku | Tulu Han’ın oğlu | Ho-lo-ku | |
| Şemin | Çin kağanının oğlu | Li Shimin |