İSMAİL SAFÂ (1867-1901)
Şâir ve yazar. Mekke’de doğdu. Şâir Mehmet Behçet Efendi’nin oğlu, romancı Peyâmi Safâ’nm babasıdır. Çocukluğu Mekke’de geçti. 1878’de İstanbul’a geldi. Darüşşafaka Lisesi’ne girdi. Bu okulu bitirdikten sonra Evkaf Nezareti Masârifat Kalemi’nde, Telgrafhâne’de Meclis Kalemi’nde çalıştı. Mülkiye ve Vefa idadilerinde edebiyat hocalığı yaptı _ (1887). Hicaz’a gitti. Dönüşünde uğradığı İzmir’de Halid Ziya ile tanıştı. Prens Sabahattin’e hususi hocalık etti. Bir ara Midilli’ye gitti. İttihat ve Terakki Cemiyeti mensuplarına katıldı. II.Abdülhamid’e karşı olanlarla birlikte evinde bazı toplantılar yaptı. Bunun üzerine Sivas’a sürüldü (1900). Sivas’ta akciğer veremine yakalandı Çok geçmeden de öldü (24 Mart 1901).
Muallim Nâci’nin Şair-i Mâder-zâd (Anadan doğma şâir) dediği İsmail Safa ilk şiirlerini daha Darüşşafaka’da talebe iken yazmaya başladı. Bu şiirleri T ercüman-ı Hakikat gazetesinin Muallim Nâci tarafından tertiplenen edebiyat sayfasında basıldı. Yine Naci’nin yardımı ile Saâdet, Mürüvvet, Mecmuâ-yı Muallim gibi gazete ve dergilerde yazdı. Halid Ziya’mn tesir ve telkini ile mensur şiirler kaleme aldı. Muallim Nâci’den sonra Mırsad dergisinin başyazarlığını yaptı. Yazı hayatına Mekteb, Malûmat, Resimli Gazete, Pul gibi dergilerde devam etti.
İsmail Safa, şiirlerinde bir yandan Muallim Nâci, diğer yandan da Recaizâde Mahmud Ekrem ve Hâmid tesirinde kaldı. Hassas, ince ve duygulu şiirler yazdı. Samimi, akıcı, açık bir üslûbu vardır. Şiirlerinde Aşk, tabiat, ölüm temaları ağır basar.
ESERLERİ
Şiir: Sünûhât (1889), Huz Mâ Safâ (1891), Mağdûre-i Sevda (Manzum hikâye, 1891), Mevlid-i Pederi Ziyaret (Manzum Seyahat notları, 1894), Mensiyât (1896); İntak-ı Hakk’ın Tahmisi (Mahmud Celâleddin Paşa’nın eserini tahmis hicviyedir, 1912), Hissiyat (1912). Nesir: Mülâhazât-ı Edebiye (1896), Muhakemât-ı Edebiye (1913), Vehametli Sevdalar (Fransızca’dan tercüme roman, 1894).