MEHMED CELÂL (Hakkıpaşazade) (1867-1912)
Şair, yazar. İstanbul’da doğdu. Hakkı Paşa’nın oğludur. Özel öğrenim gördü. Şiirlerinin çoğunda Ada’dan ve Ada’daki aşklarından bahsettiği için ona “Ada Şairi”de denildi. Büyükada’da Nizam tarafından bir sokağa onun adı verildi. Mehmed Celâl’in manzum ve mensur çoğu küçük risaleler halinde pek çok eseri vardır. İçkiye düşkünlüğü yüzünden derbeder bir hayat sürdü. Şiir, hikâye, roman türünde pekçok eser yazan Mehmed Celâl’in eserleri Servet-i Fünun edebiyatının kuvveti karşısında çabuk unutuldu. Esasen Mehmed Celâl titiz bir yazar olarak kabul edilemez.
Mehmed Celâl’in üzerinde durulmayan önemli eseri Osmanlı Edebiyatı Numuneleri isimli edebiyat bilgileri kitabıdır. Yazar bu eserlerde belli başlı Türk şair ve edipleri hakkında da biyografik bilgi vermiş, bazı değerlendirmelerde bulunmuştur. Yenikapı Mevlevihanesi Mezarlığı’nda gömülüdür.
ESERLERİ:
Şiir: Ada’da Söylediklerim (1886), Gazellerim (1894), Zade-i Şair (1895), Âsar-ı Celâl (1896), Sürûd (1896) Şîr-i Gaza (1896), Elvân-ı Şâirane (nazım nesir, 1896), Roman: Orora (1886), Cemile (1887), Venüs (1886), Dehşet-yâhut-Üç Mezar (1886), Bir Kadının Hayâtı (1890, 1896, 1910), Sevdâ (1892), Küçük Gelin (1894, 1898), Mükâfât (1894), Zehrâ (1895), Rene (1895), Dâmen-âlûde (1900), Kuşdiirndt (1910), Lem’an (1910), Nedâmet (1910). Hikâye: Margarit (1890), Vicdan Azâbları yâhud Bilinmeyen Kıymet (1892), Müzeyyen (1898), İskambil (1899), Sedîf-ser (1899), İsmete Taaruz (1900), Ninni (1900), Aşk-ı Ma’sûmâne (1900), Solgun Yâdigârlar (1901), Samîmiyyet (1901), Piyano (1902). inceleme: Osmanlı Edebiyatı Numuneleri (1897).