Altazimut Nedir, Ne Demektir, Hakkında Bilgi

Altazimut, bir gökcisminin yüksekliğini ve güney açısını (azimut) aynı anda ölçmeyi sağlayan aygıt. Altazimut koordinatları adı verilen koordinatlarla gökkürenin bölümlenmesinde, kürenin merkezinden (her zaman O harfiyle gösterilir) dimdik bir çizginin hem aşağı hem de yukan doğru uzatıldığı kabul edilir. Bu çizginin tepeyle kesiştiği noktaya başucu (zenit) adı verilir ve gökküre üstünde Z’yle gösterilir; ZO dik çizginin yönünü gösterir. Dik çizginin gökküreyle alt bölümde kesiştiği noktaya da ayakucu (nadir) adı verilir ve N harfiyle gösterilir (s. 6 ’daki çizimde yalnızca yukarı yarıküre verildiği için ayakucu görünmemektedir).

Kürenin çapı önemsizdir; çünkü koordinat sistemleri bu etkene dayanmaz. A, gözlemcinin görüş çizgisi ile küre üstündeki bir gökcisminin karşılaşma noktasıdır. Söz konusu cismin gökküre üstündeki konumu şu süreçle açıklanır: Başucundan, ZS, ZE, ZN, ZW çemberleri, önemli noktaların her birinden ufka dik inecek biçimde izlenir. A noktasından beşinci bir çember olan ZAH geçirilir. Bu çemberlere, dik çemberler ya da yükseklik çemberleri denir. NZS (boylam çemberi) ve EZW (ilk dik çember), temel çemberlerdir.

AH yayının derecelerle ölçülen açısı, cismin ufuk üstündeki yüksekliğidir. Açı H ve O ile A ve O noktalarının birleştirilmesiyle belirlenir. Tamamlayıcı yay ZA, cismin başucu uzaklığıdır.

Gökküreyi başucu ve ayakucu noktalarından geçerek bölen çemberler, gökküreninkine eşit çapları olan büyük çemberlerdir. Gökkürenin tam tanımlanması için yatay çemberler de çizilmelidir. Buna bir örnek, temsilî A noktasından geçen yatay çemberdir (ufkun düzlemine paralel). Bu yatay MRT çemberine, kendisine ya da ekvatora paralel bütün çemberlere olduğu gibi “almucantar” adı verilir.

Yatay çemberler bir gökcisminin bir koordinatını (enlemini) verirler. Aynı yatay çember üstüne düşen bütün cisimler aynı enlemdedirler. Başucu Z’den geçen ve N ile S (kuzey ve güney) noktalarında ufku kesen boylam çemberi, gökküre kutbu P’den de geçer. Ayrıca, ilk çember, boylama dikey olandır ve ufukla E ve W noktalarında (doğu ve batı) birleşir.

A cisminin güney açısı, güney noktasından ZAH çemberinin ufukla kesiştiği H noktasına doğru hareket ederken görüş çizgisinin üstünden geçmek zorunda olduğu açı düzlemidir.

Gökbilimciler çoğunlukla, güney açısını güneyden başlayarak SWNE yönünde hesaplarlar; oysa denizciler kuzeyden başlayarak NESW yönünde giderler (günümüzde birçok gökbilimci de bu yolu benimsemektedir).

Daha yeni Daha eski