Eskatoloji (Yunanca έσχατος yani “son” sözcüğünden) teoloji (dinbilim) ve felsefenin bir bölümüdür. Tarihin son olaylarıyla veya insanlığın nihai kaderi ile ilgili teolojinin bir parçasıdır. Bu kavram genellikle “dünyanın sonu” ya da “bitiş zamanı” olarak anılır. Oxford İngilizce Sözlüğünde, eskiyatolojiyi “ölüm, yargı ve ruhun ve insanın nihai kaderi ile ilgili ilahiyatın bir parçası” olarak tanımlıyor.
Birçok din, öğreti veya kültte dünyanın sonu gelecekte olacak bir olay olarak kutsal metin, mit veya folklorda belirtilir. Daha geniş bir açıdan, eskatoloji Mesih, Mesih Çağı, ahiret ve ruh gibi konuları da kapsayabilir. Farklı inanışların eskatolojik inançları ve düşünceleri farklı olsa da belli benzerlikler var olabilir. Hristiyanlık eskatolojisinde apokaliptik bir felaket sonrası gelecek bin yıllık refah krallığı inanışı vardır.
Tasavvuf bağlamında, cümleyi mecazi olarak olağan gerçeğin ve İlahi ile yeniden birleşmenin sonuna kadar ifade eder. Birçok dinde, kutsal metinlerde veya folklorda öne sürülen mevcut gelecek bir olay olarak öğretilir.
Tarih genellikle çoğu zaman belirli ortak özelliklere sahip olan dönemler olan “yaşlar” (aeons) olarak ayrılır. Bir yaş son buluyor ve farklı gerçeklerin bulunduğu yeni bir çağ ya da dünya başlıyor. Bir yaştan diğerine geçişler eskalolojik tartışmanın konusu olduğunda, “dünyanın sonu” ifadesinin yerini “yaşın sonu”, “dönemin sonu” ya da “hayatımızın sonu, bildiğimiz şekliyle değiştirilir. o”. Çok kıyamet kurgusu “zamanın sonu” ile ilgilenmez, daha ziyade belirli bir zaman diliminin sonuna, hayatın sonuna ve şimdi olduğu gibi yeni bir dönemin başlangıcına kadar. Genellikle mevcut gerçekliği sona erdiren, yeni bir yaşam, düşünce veya varlık yoluna giren bir krizdir. Bu kriz, tarihteki bir tanrının müdahalesi, bir savaş, çevrede bir değişim veya yeni bir bilinç seviyesine ulaşma şeklini alabilir.
Dinsel ve laik olan modern eskatoloji ve kıyamet biliminin çoğu, dünyanın şiddet içeren bozulmasını veya tahrip edilmesini içerir; Hıristiyan ve Yahudi eskatolojiler ise bitiş sürelerini Tanrı’nın dünyayı yaratma tezki veya mükemmellik olarak görürler. Örneğin, bazı eski İbranice dünya görüşlerine göre, gerçeklik doğrusal bir yol boyunca (veya daha doğrusu doğrusal bir yörüngeye sahip olan çevrimsel bileşenlerle birlikte bir spiral yol) uzanır; Dünya Tanrı ile başlar ve nihai olarak Yaratılış için Tanrı’nın nihai hedefi, dünyaya gelecektir.
Eschatolojiler geleceğe dair iyimserlik ya da kötümserlik derecelerine göre değişir. Bazı eskatolojilerde, bazıları için koşullar daha iyidir, diğerleri için koşullar daha iyidir; “cennet ve cehennem”.