Fanatiklik veya fanatizm, Yüksek sempati ve sevginin bir marka, kurum ya da topluma mal olmuş birey üzerinde yoğunlaşmasına denir. Bu duyguyu yaşayan insanlara fanatik adı verilmektedir.
Fanatizm, eleştirel olmayan bir gayretle ya da takıntılı bir coşku içeren bir inanç ya da davranıştır. Filozof George Santayana, fanatizmi “amacınızı unuttuğunuzda sarfettiğiniz çaba” olarak tanımlıyor. Fanatik, karşıt fikir veya düşünceler için çok sıkı standartlar ve az hoşgörü gösteriyor.
Tõnu Lehtsaar, fanatizm terimini, normallikten öteye geçen aşırı ve tutkulu bir biçimde bir şeyin peşinde veya savunması olarak tanımlamıştır. Dini fanatizm, kör inanç, karşıtlara zulüm ve gerçekliğin olmaması ile tanımlanır.
Neil Postman “Crazy Talk, Stupid Talk” adlı kitabında “tüm fanatik inançların anahtarı, kendilerini doğrulamaktadır …. (bazı inançlar) fanatiktir, çünkü bunlar ‘sahte’ oldukları için değil, ifade edildiği için Yanlış olamayacakları hiçbir şekilde gösterilemeyecekleri bir şekilde. “
Belli bir konuda ezici bir coşkuyla hayranın davranışı, fanatiklerin egemen sosyal normlarını ihlal ederek bir fanatiği davranışından ayırt edilir. Vantilatörün davranışı tek veya eksantrik olarak değerlendirilebilir, ancak bu normları ihlal etmez. Bir fanatik, bir kranktan farklıdır; çünkü bir krank, Düz Dünya’da bir inanç gibi, gülünç ve / veya muhtemelen yanlış gibi görünen normdan uzak bir konum veya görüş sahibi bir kişi olarak tanımlanır. Buna karşın, fanatikler saplantı konusu din veya siyasete ilgi gibi “normal” olabilir, ancak kişinin katılımı, bağlılığı veya aktivite veya davaya ilişkin sapma miktarı anormal veya orantısızdır.
Fanatizm Türleri
Tüketici fanatiği – belirli bir insanın, grubun, trendin, sanat eserinin veya düşüncenin beğenisine katılmış ilgi veya ilgisinin seviyesi
Duygusal fanatizm – bireyin duygularına karşı obsesif ve bağımlılık yapan psikolojik eğilimler
Etnik veya ırksal üstüncül fanatizm
Boş zaman fanatiği – yoğun bir yoğunluk, coşku, bağlılık ve belirli bir boş zaman etkinliği için gösterilen gayret
Milliyetçi ya da vatansever fanatizm
Siyasal, ideolojik fanatizm
Dini fanatizm – bazıları tarafından dini köktendinciliğin en uç biçimi olarak görülüyor. Dini görüşleri teşvik etmek istiyor
Anti-Dini fanatizm – bazen dini fanatizmin bir parçası olarak düşünülür
Spor fanatiği – spor olaylarını çevreleyen yüksek seviyeli yoğunluk.