Asepsis, hastalık yaratan mikro organizmalar (patojen bakteriler, virüsler, patojen mantarlar ve parazitler gibi) bulunmadığı durumdur. Bu terim sıklıkla enfeksiyonu önlemek için ameliyat veya tıbbın ameliyat alanında asepsi teşvik etmek veya teşvik etmek için kullanılan uygulamaları belirtmektedir.
Asepsi\’nin amacı sterilize ulaşmamak için enfeksiyonu ortadan kaldırmaktır. İdeal olarak, cerrahi alan sterildir, yani sadece hastalıklara, çürüme veya fermantasyona neden olanları değil, tüm biyolojik kontaminantlardan (örneğin mantarlar, bakteri, virüsler) bağımsız olduğu anlamına gelir. Halen, önemli bir doku hasarına neden olmaksızın hastanın kirleticilerinin tümünü emniyetli bir şekilde ortadan kaldırmak için herhangi bir yöntem yoktur.
Asepsis Tarihi
Modern asepsi kavramı 19. yüzyılda gelişti. Ignaz Semmelweis, doğumdan önce ellerin yıkanmasının puerperal ateşi azalttığını gösterdi. Louis Pasteur\’un önerisinden sonra Joseph Lister, 1. Baron Lister, antiseptik olarak karbolik asit kullanımını tanıttı ve böylece cerrahi enfeksiyon oranlarını düşürdü. Lawson Tait antisepsiden asepsis\’e geçerek ilkelerini ve bu gün geçerli kalmış olan ikonik tüzükleri ortaya koydu. Ernst von Bergmann, cerrahi aletlerin sterilizasyonu için kullanılan bir cihaz olan otoklavı tanıttı.
Asepsis Yöntemi
Asepsi, steril koşullar altında yapılan bir prosedür anlamına gelir. Buna tıbbi ve laboratuvar teknikleri dahildir (bakteri kültürleri gibi). Bu, alev sterilizasyonu ve yaralara ve diğer hassas bölgelere enfeksiyona neden olabilecek organizmalardan korunma yöntemleri gibi teknikleri de içerebilir. Bu, invaziv tıbbi ve hemşirelik işlemleri sırasında sadece steril ekipman ve sıvıların kullanılmasını sağlayabilir. Aseptik tekniklerin en büyük örneği, hastaların hastane mikro organizmalarından uzak tutulmasını amaçlayan hastane ameliyathanelerinde (Crow 1989) bulunur.
Ayliffe ve ark. (2000), iki tür asepsi – tıbbi ve cerrahi – önermektedir. Tıbbi veya temiz asepsi, organizmaların sayısını azaltır ve yayılmasını engeller; cerrahi veya steril asepsi, bir alandan mikro organizmaları yok etmek için prosedürleri içerir ve operasyon tiyatrolarında ve tedavi alanlarında cerrahi teknologlar ve hemşireler tarafından uygulanır.
Bir ameliyathanede cerrahi ekibin tüm üyeleri iyi aseptik teknik sergilemelidirler, ancak fırça hemşiresinin veya cerrahi teknoloğun steril alanı kurması ve bakımını yapmak rol oynamaktadır. Tıbbi prosedür odaları, filtreleme ve hava akımı ile ilgili düzenlemeleri içeren yönergelere göre düzenlenmelidir. Cerrahi ekip üyeleri ellerini ve kollarını mikrop öldürücü çözelti (örn., Betadin gibi bir iyot çözeltisi) ile yıkayabilir ve ayrıca steril eldiven ve önlük giyebilir. Personel üyelerinin saçları kapatılmalı ve cerrahi maskeler takılmalıdır. Aletler otoklav veya tek kullanımlık ekipmanlarla sterilize edilmelidir. Dikiş materyali veya ksenograftların da önceden sterilize edilmesi gerekir. Giyinme malzemesi steril olmalıdır. Antibiyotikler de kullanılabilir ve kirli, biyolojik olarak kirlenmiş malzemeler düzenlenmiş bir şekilde elden çıkarılmalıdır.