Hemiparezi veya tek taraflı parezi, vücudun bir tarafının zayıflığıdır (hemi “yarısı” anlamına gelir). Hemipleji, en ağır haliyle, vücudun yarısının tamamen felç edilmesidir. Hemiparezi ve hemipleji konjenital nedenler, travma, tümörler veya inme gibi farklı tıbbi durumlardan kaynaklanabilir.
Belirtiler ve semptomlar
Teşhis edilen hemiparezi tipine bağlı olarak, farklı bedensel fonksiyonlar etkilenebilir. Bazı etkiler beklenmektedir (örneğin, etkilenen taraftaki bir uzvun kısmi felci). Diğer bozukluklar, ilk başta, uzuv güçsüzlüğü ile tamamen ilişkili görünmeyebilir, ancak aslında, beynin etkilenen tarafındaki hasarın doğrudan bir sonucudur.
Motor becerilerinin kaybı
Hemiparezi olan kişilerde vücut ağırlığının düzgün bir şekilde değiştirilememesine neden olan uzuv zayıflıkları nedeniyle dengelerini korumakta güçlük çekerler. Bu, giyinmek, yemek yemek, nesneleri kapmak veya banyoyu kullanmak gibi günlük aktiviteleri daha da zorlaştırır. Beynin alt kısmındaki orijinli hemiparezi, genellikle kaba ve tökezle olarak ortaya çıkan, hem kaba hem de ince motor becerilerinin kaybı olan ataksi olarak bilinen bir durum yaratır. Bacak, kol ve yüzdeki taraflı zayıflık ile karakterize bir hemiparezi şekli olan Saf Motor Hemiparezi, en sık görülen hemiparezi şeklidir.
Hemiparezi olan kişilerde vücut ağırlığının düzgün bir şekilde değiştirilememesine neden olan uzuv zayıflıkları nedeniyle dengelerini korumakta güçlük çekerler. Bu, giyinmek, yemek yemek, nesneleri kapmak veya banyoyu kullanmak gibi günlük aktiviteleri daha da zorlaştırır. Beynin alt kısmındaki orijinli hemiparezi, genellikle kaba ve tökezle olarak ortaya çıkan, hem kaba hem de ince motor becerilerinin kaybı olan ataksi olarak bilinen bir durum yaratır. Bacak, kol ve yüzdeki taraflı zayıflık ile karakterize bir hemiparezi şekli olan Saf Motor Hemiparezi, en sık görülen hemiparezi şeklidir.
Nedenler
Hemiparezi ve hemiplejinin en sık nedeni inmedir. İnmeler lezyonun konumuna ve ciddiyetine bağlı olarak çeşitli hareket bozukluklarına neden olabilir. Hemipleji, inme kortikospinal sistemi etkilediğinde sık görülür. Hemiplejinin diğer nedenleri arasında omurilik yaralanması, özellikle Brown-Séquard sendromu, travmatik beyin hasarı veya beyni etkileyen hastalıklar sayılabilir. Beyin veya omurilikte hemipleji ile sonuçlanan bir lezyon olarak hemiplejik kaslar, üst motor nöron sendromunun özelliklerini gösterir. Zayıflık dışındaki özellikler arasında hareket kontrolü, klonus (bir dizi istemsiz hızlı kas kasılması), spastisite, abartılı derin tendon refleksleri ve azalmış dayanıklılık sayılabilir.
Hemiparezi ve hemiplejinin en sık nedeni inmedir. İnmeler lezyonun konumuna ve ciddiyetine bağlı olarak çeşitli hareket bozukluklarına neden olabilir. Hemipleji, inme kortikospinal sistemi etkilediğinde sık görülür. Hemiplejinin diğer nedenleri arasında omurilik yaralanması, özellikle Brown-Séquard sendromu, travmatik beyin hasarı veya beyni etkileyen hastalıklar sayılabilir. Beyin veya omurilikte hemipleji ile sonuçlanan bir lezyon olarak hemiplejik kaslar, üst motor nöron sendromunun özelliklerini gösterir. Zayıflık dışındaki özellikler arasında hareket kontrolü, klonus (bir dizi istemsiz hızlı kas kasılması), spastisite, abartılı derin tendon refleksleri ve azalmış dayanıklılık sayılabilir.
Hemipleji insidansı prematüre bebeklerde term bebeklerden çok daha yüksektir. Ayrıca hamilelik sırasında yüksek hemipleji insidansı vardır ve uzmanlar bunun travmatik bir doğum, forseps kullanımı veya beyin hasarına neden olan bir olayla ilgili olabileceğine inanmaktadır. Tanısı konmamış çölyak hastalığı ve glütenin diyetten çekilmesinden sonra iyileşme ile ilgili geçici kanıtlar vardır.
Yetişkinlerde hemiplejinin diğer nedenleri arasında travma, kanama, beyin enfeksiyonları ve kanserler bulunur. Kontrolsüz diyabet, hipertansiyon veya sigara içenlerin felç geçirme şansı daha yüksektir. Yüzün bir tarafında zayıflık oluşabilir ve viral bir enfeksiyon, felç veya kanserden kaynaklanıyor olabilir.
Yetişkinlerde hemiplejinin diğer nedenleri arasında travma, kanama, beyin enfeksiyonları ve kanserler bulunur. Kontrolsüz diyabet, hipertansiyon veya sigara içenlerin felç geçirme şansı daha yüksektir. Yüzün bir tarafında zayıflık oluşabilir ve viral bir enfeksiyon, felç veya kanserden kaynaklanıyor olabilir.