Brütalizm, 1950'lerin başlarında ortaya çıkan bir mimarlık ve tasarım akımıdır. Bu akım, yapıları oluşturan yapı malzemelerini ve taşıyıcı unsurları açıkça göstermeyi ve vurgulamayı amaçlar. Brütalizm, ismini "brut" kelimesinden alır, ki bu kelime Fransızca'da "kaba" veya "çıplak" anlamına gelir. Brütalizm, yapıların tasarımında ve inşasında kullanılan beton ve diğer yapı malzemelerini, genellikle işlenmemiş ve pürüzsüz halleriyle sergileyerek bir tür estetik açıklık ve dürüstlük sağlar.
Brütalizm'in temel özellikleri:
İşlenmemiş Beton: Brütalist yapılar genellikle işlenmemiş beton yüzeylere sahiptir. Bu beton yüzeyler, yapıların gücünü ve dayanıklılığını vurgular.
Açık Donatılar: Brütalizmde yapıların içindeki donatılar (çelik çubuklar, borular vb.) genellikle açıkça görünür ve dekoratif bir unsur olarak kullanılır.
Dikdörtgen Bloklar: Brütalist yapılar genellikle büyük, dikdörtgen bloklardan oluşur ve basit geometrik formlarla karakterize edilir.
Minimalizm: Bu akımın bir diğer özelliği minimalizmdir. Karmaşık detaylardan kaçınılır ve sadelik vurgulanır.
Fonksiyonellik: Brütalist yapılar genellikle işlevselliği ön planda tutar. Yapıların iç düzenlemesi ve kullanımı açık ve net bir şekilde ifade edilir.
Toplumsal ve Kamusal Alanlar: Brütalizm, genellikle kamu binaları, üniversite kampüsleri, kütüphaneler ve alışveriş merkezleri gibi toplumsal ve kamusal alanlarda kullanılır.
Brütalizm, zamanla eleştirilere ve tartışmalara yol açmıştır. Bazıları bu tarzı soğuk ve duygusuz bulurken, diğerleri onun özgün ve cesur bir ifade biçimi olduğunu savunur. Brütalizm, 1950'lerden 1970'lere kadar popülerdi, ancak sonraki yıllarda yerini farklı tasarım akımlarına bıraktı. Günümüzde ise bazı brütalist yapılar tarihi ve kültürel önemleri nedeniyle koruma altına alınmıştır ve hala ilgi çekmektedir.