François Meninski (Meninsky olarak da bilinir), 1623 yılında Alsace-Lorraine bölgesinin Totain (Totainville) kasabasında doğan bir dilbilimci ve tercümandır. Roma'da Cizvit rahiplerinin yanında eğitim aldı ve Arapça ile Farsça konusundaki bilgisini geliştirmek için Rahip Giattini'den faydalandı.
Meninski'nin önemli katkılarından biri, Osmanlı Türkçesi üzerine çalışmalarıdır. 1653'te Polonya'dan İstanbul'a giderek Türkçe öğrenmeye başlamış ve Osmanlı İmparatorluğu'nda bir süre geçirmiştir. Meninski, Türkçe-Latince sözlük ve Türkçe dil bilgisi kitapları gibi eserleriyle tanınır. Bu eserler, Türk dilinin 17. yüzyıldaki yapısını ve kullanımını yansıtarak dilbilimciler için değerli bir kaynak haline gelmiştir.
Meninski'nin Türkçe-Latince sözlüğü, beş Avrupa dilinde (İtalyanca, Fransızca, Almanca, Lehçe) Türkçe kelimeleri içerir. Ayrıca, Türkçe dil bilgisi konusundaki çalışmaları da dikkat çekicidir.
Fransızca, İtalyanca ve Lehçe dil bilgisi kitapları da bulunan Meninski, Avrupa dilleri üzerine yaptığı katkılarla bilinir. Özellikle, 17. yüzyılın ortalarında bu dillerde dil bilgisi kitapları yayınlaması, o dönemde önemli bir boşluğu doldurmuştur.
Meninski'nin ölümü 6 Eylül 1698 tarihinde Viyana'da gerçekleşmiştir. Eserleri, Osmanlı Türkçesi ve dönemin genel dilbilim çalışmaları açısından önemli birer referans olarak kabul edilmektedir.
François Meninski'nin Türkçe-Latince sözlüğü, "Thesaurus Linguarum Orientalium" adlı eserinin bir parçasıdır. Bu sözlük, Meninski'nin Türk diline dair önemli bir çalışması olarak kabul edilir.
Başlık ve Kapsam: Sözlüğün tam adı, "Thesaurus Linguarum Orientalium, Turcicae, Arabicae, Persicae, continens nimirum lexicon Turcico-Arabico-Persicum et grammaticam Turcicam" şeklindedir. Bu uzun başlık, sözlüğün Türkçe, Arapça ve Farsça kelimeleri içeren bir sözlük ve Türkçe dil bilgisi kurallarını içeren bir gramer bölümü içerdiğini belirtir.
Yayım Tarihi ve Matbaa: Sözlük, Viyana'da özel bir matbaada basılmıştır. İlk baskısı 1680 yılında gerçekleşmiştir. Daha sonra 1780-1782 yıllarında Viyana'da ikinci bir baskısı yapılmıştır.
Hacim ve İçerik: Sözlük, Türkçe kelimelerin Latince karşılıklarını içerir. Ayrıca, sözlükte Arap harfleriyle yazılan Türkçe kelimelerin Latince karakterlerle transkripsiyonu da bulunur. Sözlük, özellikle Arapça, Farsça ve Türkçe'nin etkileşim alanlarında kullanılan kelimeleri içerir.
Önem ve Etkisi: François Meninski'nin bu sözlüğü, Osmanlı Türkçesi'ni anlamak ve öğrenmek isteyen dilbilimciler, tarihçiler ve araştırmacılar için önemli bir kaynaktır. Ayrıca, Avrupa dilleri üzerine çalışan dilbilimciler için de ilginç bir referans kaynağıdır.
Tıpkıbasım: Sözlüğün tıpkıbasımları da daha sonraki yıllarda yapılmıştır. Örneğin, 2000 yılında İstanbul'da, Türkçe-Latince sözlük ve diğer dil bilgisi kitapları beş cilt halinde tıpkıbasım olarak yayımlanmıştır.
François Meninski'nin Türkçe-Latince sözlüğü, Osmanlı dönemi Türkçesi ve Avrupa dilleri arasındaki dil etkileşimini anlamak isteyenler için çok değerli bir kaynaktır.